Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Jakie są objawy i dlaczego jest to choroba nagła?
Ta choroba jest trochę nieznana w naszym kraju i niedostatecznie poważana. Nie do końca ją znamy, a zwykle jest tylko wymieniona w podręczniku i więcej nie chcemy i nie potrzebujemy o niej słyszeć. Tymczasem może być bardzo groźna, może zagrażać życiu i jest chorobą, która wcale nie jest tak niespotykana, jak nam się wydaje. Warto więc wiedzieć o niej jak najwięcej.
Jak charakteryzuje się zapalenie opon mózgowych?
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, popularnie zwane zapaleniem opon mózgowych, to zapalenie błon ochronnych pokrywających mózg i rdzeń kręgowy, zwanych wspólnie oponami. Zapalenie jest powodowane przez wirusy, bakterie lub inne mikroorganizmy, np. grzyby, rzadziej przez niektóre leki. Szczególnie bakteryjne może zagrażać życiu, choć najczęściej wywoływane jest wirusami i nie kończy się tragicznie. Występuje w mózgu i rdzeniu kręgowym; w bakteryjnym zapaleniu opon mózgowych rozwój objawów jest bardzo szybki, trwa tylko kilka godzin, dlatego choroba jest sklasyfikowana jako nagły przypadek.
Jakie są objawy zapalenia opon mózgowych?
Najczęstsze objawy zapalenia opon mózgowych to ból głowy i sztywność karku. Osoby dotknięte tą chorobą bardzo często są niezdolne do dotknięcia podbródka górnej części klatki piersiowej. Mają też gorączkę, zaburzenie świadomości, wymioty i niezdolność do tolerowania światła (tzw. światłowstręt) lub głośnych dźwięków (tzw. fonofobia). Jedynie u dzieci występują niespecyficzne objawy, takie jak drażliwość i senność. Jeśli wystąpi wysypka, może to oznaczać konkretną przyczynę zapalenia opon mózgowych, na przykład charakterystyczna wysypka towarzyszy zapaleniu opon mózgowych wywołanemu przez konkretne bakterie.
Jak rozpoznać i leczyć schorzenie opon w mózgu?
Rozpoznanie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest potwierdzone lub obalone przez nakłucie lędźwiowe. Lekarz wkłada igłę podskórną do kanału kręgowego i pobiera próbkę płynu mózgowo-rdzeniowego otaczającego mózg i rdzeń kręgowy. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest następnie badany w laboratorium.
Pierwszym krokiem w leczeniu ostrego zapalenia opon mózgowych jest natychmiastowe zastosowanie antybiotyków, a czasem leków przeciwwirusowych. Kortykosteroidy można stosować w celu zapobiegania powikłaniom rozległego stanu zapalnego. Zapalenie opon mózgowych może prowadzić do poważnych długoterminowych konsekwencji, takich jak utrata słuchu, padaczka, wodogłowie i zaburzenia poznawcze, szczególnie jeśli leczenie nie zostanie natychmiast rozpoczęte. Niektórym formom tego schorzenia, takim jak te związane z zakażeniem meningokokowym, grypy typu B, pneumokokami lub wirusem świnki, można zapobiegać przez tzw. immunizację.
